مطالعه بافت شناسی برخی از اندام های داخلی ماهی کپورساکن رودخانه سزارسپیددشت

در این پژوهش، تعداد 10 قطعه ماهی زرده (capoeta damascina) از زیستگاه طبیعی آن واقع در رودخانه سزار در بخش سپیددشت صید و به آزمایشگاه منتقل گردید. در آزمایشگاه ابتدا نمونه ها با کمک زدن ضربه به سر بیهوش شده و طی مرحل? بیهوشی مشخصات متریک و مریستیک آنها اندازه گیری گردید. متعاقبا نمونه ها در فرمالین نمکی 10 درصد تثبیت شدند. پس از مرحل? تثبیت، دستگاه گوارش نمونه ها از بدن خارج و قطعه هایی از بخشهای مختلف این دستگاه برای مطالعات بافت شناسی از مراحل آب گیری، شفاف سازی، قالب گیری، برش گیری عبور داده شدند. برش های تهیه شده به ضخامت 6-5 میکرومتر با ترکیبی از هماتوکسیلین-ائوزین، آلسین بلو و پریودیک اسید شیف رنگ آمیزی شدند. نتایج بدست آمده از مطالعات آناتومیکی و بافت شناسی نشان داد که مجرای گوارشی در این گونه از دو بخش اصلی مری و روده تشکیل می شود. از نظر بافت شناسی در دیوار? این مجرا چهار طبقه یا لای? مخاطی، زیرمخاطی، عضلانی وسروز دیده می شود. در مری سطح داخلی دارای چین های مخاطی بلند و باریک است که با اپی تلیوم استوانه ای همراه با سلول های جامی شکل پراکنده پوشیده می شود. سلولهای جامی شکل موجود با آلسین بلو و پریودیک اسید شیف واکنش مثبت نشان دادند. روده در این گونه طویل و دارای چندین پیچ خوردگی در محوطه شکمی می باشد و از لحاظ ماکروسکوپی تفاوتی میان روده قدامی و خلفی دیده نمی شود. چین های مخاطی جدار روده به طرف انتهای روده کوتاه تر شده و سلول های مخاطی پراکنده در میان اپی تلیوم استوانه ای ساده افزایش می یابد. از اندام های ضمیمه گوارش در این گونه کبد و پانکراس وجود دارد. در این گونه، پانکراس به صورت اندام مجزا مشاهده نشد، بلکه به صورت منتشر در داخل بافت پارانشیم کبد قرار دارد و شامل بخش برون ریز و درون ریز است. هر دو بخش توسط کپسولی از بافت کبدی جدا می شود.کبد به صورت اندامی سه لوبی در قسمت قدامی حفره شکمی، کشیده شده و در ناحیه خلفی بدن قرار دارد. از لحاظ بافت شناسی سطح خارجی کبد پوشیده با کپسول ظریفی است که با یک لایه سلول های سنگفرشی مفروش می شود. لوبولاسیون مشخصی در کبد مشاهده نمی شود. در رنگ آمیزی پاس، دانه های پاس مثبت گلیکوژن در هپاتوسیت ها مشاهده می شود. طحال به صورت یک اندام مخروطی در سمت چپ بدن ماهی در مجاورت لوب وسط کبد و به موازات لوله گوارش کشیده شده است. از لحاظ بافت شناسی سطح خارجی آن پوشیده با کپسول همبندی است که با سلول های سنگفرشی ساده مفروش می شود. بافت طحال شامل پولپ سفید و قرمز که مرز میان آن ها مشخص نیست و ملانوماکروفاژها و الیپسوئیدها در آن مشاهده گردید. بطور کلی ساختار آناتومیکی و بافت شناسی مجرای گوارش در این گونه به استثنای تغییرات جزئی مشابه ساختار لوله گوارش در سایر اعضای خانواده کپورماهیان است.